Gerçek Veri Nedir?
Düşünsenize, bir arkadaşınız size “Bugün çok gerçek veri öğrendim!” diye gelse, ne yaparsınız? Ya da “Gerçek veriyi sana getirdim!” dese? Bir an ne demek istediğini anlamamaya çalışırsınız, çünkü günümüzde her şeyin veri olduğunu düşünmeye başladık. Sanki biri bir şey söylese, “Ya bu gerçek veri mi?” diye soracakmışsınız gibi. Gerçekten, hepimizin kafasında “Gerçek veri nedir?” sorusu bir karambol haline gelmiş durumda.
Hadi, ben size biraz bu konuda rehberlik edeyim. Zaten bende de sürekli veri var ama gerçek olanı ne?
Veri Nedir, Gerçek Veri Ne Olur?
Bunu şöyle düşünün: Bir gün, arkadaş grubunuzla kahve içiyorsunuz. En yakın arkadaşınız Ayşe de gelip size “Bana şu çikolatalı kek ver, hiç sevmedim o kekin tadını!” diyorsa, o anki durum bir veri. Yani Ayşe’nin çikolatalı kekle ilgili düşüncesi, bir tür veri olabilir. Ama bu veri, “gerçek veri” değil. Çünkü o kadar subjektif ki, belki Ayşe aslında çikolatalı kekin tadını seviyor ama sadece son dakikada sinirinden söyledi.
Gerçek veri, olayların doğru bir şekilde kaydedilip analiz edildiği ve genel bir bakış açısıyla doğru kabul edilen verilerdir. O zaman, arkadaşım Ayşe’nin o anda söylediği şey, belki anlık bir hisse dayanıyordur ama gerçek veri dediğimizde, işin içine daha sağlam bir analiz ve gözlem giriyor.
Gerçek Veri ve Ben: İçsel Bir Yoldaşlık
Bunu daha iyi anlamam için, geçen hafta yaşadığım şu olaydan bahsedeyim.
Geçenlerde bir arkadaşım, “Benim telefonumda çok fazla gerçek veri var ya!” dedi. Hemen cevap verdim: “Gerçek veri? Yani sadece Instagram’da gördüğün fotoğraflar mı?”
Ve işte orada devreye girdi: gerçek veri, sadece sayılardan ya da sosyal medyada gördüğümüz şeylerden ibaret değil. Gerçek veri, sistematik bir şekilde toplanan, gözlemlerle desteklenen, doğruluğu kanıtlanmış verilerdir. Yani, bir nevi dünya üzerinde olup biten her şeyin dijital kaydını tutmak gibi.
Hemen kafamda bir soru belirdi: “Peki, bir insanın yaptığı gerçekten doğru sayılacak bir veri, sadece sosyal medyada gördüğümüzden mi oluşuyor?”
Kafamda çınlayan bu soruyla, “O zaman bu gerçek veri herkesin Instagram’da giydiği tişörtler mi?” diye içimden geçiriyorum. Ama sonra gerçekten ne demek istediğimi anlamaya başlıyorum.
Gerçek Veri ve Dijital Dünya: Birbirini Sevmeyen İki Kardeş
Gerçek veri, aslında ne kadar dijitalleşmiş olsak da, sahada yani gerçek dünyada hayat buluyor. Mesela, hafta sonu sabahı, “Bugün hava nasıl?” diye dışarıya bakıp, gri bulutlar görüyorsunuz. O zaman hava durumuna dair veri topladığınızda, yani gerçekten dışarıdaki havayı gözlemleyerek veri elde ettiğinizde, bu gerçek veri olur. Hadi ama, bundan sonra “Hava durumu uygulamam doğru demişti!” diyerek, uygulama verisini sahte veri olarak saymak, biraz da fazla komik olurdu.
Gerçek veri dediğimizde, kelimenin tam anlamıyla gözlemlerle toplanan, hataya yer bırakmayan, olgusal bilgilere dayalı verilere ulaşırız. Mesela, sonbaharda İzmir’de giydiğiniz montun gerçekten sıcaktan ne kadar etkilendiği üzerine topladığınız bir veri, gerçek veri olur. Çay demlemeniz ve sabah kahvaltınızı yaparken okuduğunuz gazete, o anki veri dünyanızın bir parçasıdır.
Gerçek Veri ve Arkadaşımın Testi
Diyelim ki arkadaşınız bir gün “Benim yeni telefonum müthiş, çok hızlı!” diye ısrar ediyor. Hadi bakalım, gerçek veri burada nerede? Çünkü arkadaşınızın hissi, subjektif bir değerlendirmeden başka bir şey değil. Ama eğer arkadaşınız telefonun işlemci hızını, batarya süresini ölçerek veriyi toplarsa, işte o zaman “gerçek veri” devreye girer. Hadi şimdi bunu ciddi bir şekilde değerlendirelim. Eğer telefonun bataryası gerçekten de 10 saat gidiyorsa, bu veri, gerçek bir veridir. Ama arkadaşınızın “çok hızlı” demesi, belki bir kişisel değerlendirmedir, o kadar gerçekçi değil.
Hani bazen kendi kendime de diyorum: “Gerçek veri nedir?” ve sonra bir anda fark ediyorum ki, gerçekte, “gerçek veri” dediğimiz şey, hayatın her anında, hemen her yerde karşımıza çıkar.
Sonuç: Gerçek Veri Hep Yanımızda
Gerçek veri, aslında bizim her anımızda gizli. Hangi yemekleri sevdiğimizden, hangi filmi izlediğimize kadar her şey aslında bir veri. Ama gerçek veri dediğimizde, hayatın anlamını taşıyan şeylere, doğru analizlere ve sistemli gözlemlere de ihtiyacımız var. Eğer bir şeyin gerçekten doğru olduğuna inanıyorsak, o zaman bu veriyi de doğru bir şekilde değerlendirmeliyiz.
O yüzden arkadaşınız “Bu telefon müthiş!” derken, bir yandan da şu soruyu sormayı unutmayın: “Gerçek veri nedir?” O zaman belki bir gün, arkadaşlarınızla gerçekten doğru veriler üzerinden konuşmalar yaparız. Bu yazıyı okuduktan sonra biraz daha “gerçek” veri toplamaya başlamayı unutmayın.